VB Mapp, otizm spektrum bozukluğu (OSB) ve diğer gelişimsel gecikmeleri olan bireyler için tasarlanmış kapsamlı bir değerlendirme aracıdır. Bu program, bireylerin sözel davranışlarını ölçmeyi amaçlayan bir çerçeve sunar. VB Mapp, özellikle çocukların iletişim becerileri, sosyal etkileşimleri ve oyun becerilerini sistematik bir şekilde analiz eder.
Bu ölçek, beş ana bileşenden oluşmaktadır: Milestone Değerlendirmesi, Engeller Değerlendirmesi, Geçiş Değerlendirmesi, Beceri Analizi ve Takibi ile Bireysel Eğitim Planı için hedefler. Her bir bileşen, bireyin mevcut yeteneklerini ve gelişimsel ihtiyaçlarını anlamak için kritik öneme sahiptir. VB Mapp ile elde edilen veriler, eğitimcilerin ve terapistlerin, bireylere özel eğitim planları oluşturmasına olanak tanır.
Ayrıca, VB Mapp uygulaması, bireylerin ilerlemesini sürekli olarak izleme imkanı sunar. Bu sayede, eğitim süreçleri dinamik bir şekilde güncellenebilir ve her bireyin gelişimsel ihtiyaçları göz önünde bulundurularak optimize edilebilir. Böylelikle, öğrenme süreci daha etkili hale gelir ve bireylerin potansiyellerini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı olunur.
VB Mapp Nedir?
Mark Sundberg, Ph.D., BCBA tarafından geliştirilen VB MAPP, Verbal Behavior Milestones Assessment and Placement Program’ın kısaltmasıdır. Bu programın temel amacı, eğitimcilerin ve ailelerin otizm ve diğer gelişim gerilikleri yaşayan çocukların öğrenme, dil ve sosyal becerilerini etkili ve doğru bir şekilde değerlendirmelerine olanak sağlamaktır. Skinner’in Sözel Davranış analizi temel alınarak tasarlanan VB MAPP, aynı zamanda dil gelişimini ve öğrenmeyi olumsuz etkileyebilecek engelleri belirlemede yardımcı olabilecek bir değerlendirme aracıdır. ABBLS’tan farklı olarak, normal dil gelişimindeki aşamalara dayalı olarak yapılandırılmıştır. Program, 75 normal gelişim gösteren ve 200’den fazla otizmli çocuk üzerinde gerçekleştirilen saha testleriyle desteklenmiştir. ABD’de, ABA uygulayıcıları ve BCBA’ler tarafından yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
VB Mapp Özellikleri
VB-MAPP seti, bireysel bir puanlama protokolü ve kullanıcı kılavuzundan oluşmaktadır. VB-MAPP’in temel bileşenleri şunlardır:
- Önemli Noktaların Değerlendirilmesi: Dil, öğrenme ve sosyal gelişimin temelini oluşturan 170 kritik noktaya odaklanır.
- Engel Değerlendirmesi: Yeni becerilerin kazanımını engelleyebilecek faktörleri belirlemeye yönelik bir değerlendirme sunar.
- Geçiş Değerlendirmesi: Çocuğun eğitim ihtiyaçlarını planlamada rehberlik eder.
- Görev Analizi ve Beceri Takibi: Gelişimsel dönüm noktalarını destekleyen, günlük müfredat etkinlikleri için kullanılabilen becerilerin kontrol listesidir.
Kullanıcı Kılavuzu, puanlama kriterlerini, örnekleri, test edenler için ipuçlarını ve Skinner’ın sözel davranış analizi üzerine genel bir bakış sunar. Ölçülebilir, anlamlı ve yönetilebilir müdahale ve müfredat öncelikleri oluşturmak için yerleştirme ve Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı hedefleri de içerir.
Önemli Noktalar Değerlendirmesi üç seviyeye ayrılmıştır:
- Seviye 1 (0–18 Ay): Çocuğun İstek, Dokunma, Dinleyici Tepkisi, Görsel Algı Becerileri, Örnekleme Eşleştirme, Bağımsız Oyun, Sosyal Davranış ve Sosyal Oyun, Motor Taklit, Ekoik ve Spontan Vokal Davranış gibi alanlarda test edildiği seviyedir.
- Seviye 2 (18–30 Ay): İşlev Özelliğine ve Sınıfa Göre Dinleyici Tepkisi, Sözlü İletişim, Sınıf Rutinleri, Grup Becerileri ve Dil Yapısı gibi becerilerin değerlendirildiği seviyedir.
- Seviye 3 (30–48 Ay): Bu seviyede Okuma, Yazma ve Matematik becerileri eklenir.
Bu yapı sayesinde, çocukların gelişim süreçleri daha etkili bir şekilde takip edilebilir ve ihtiyaçlarına uygun eğitim stratejileri geliştirilebilir.
VB Mapp Faydaları
VB Mapp, otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan bireyler için kritik bir değerlendirme aracı olmasının yanı sıra, birçok önemli fayda sunmaktadır. İlk olarak, bu ölçek, bireylerin sözel davranış yeteneklerini sistematik bir şekilde analiz ederek güçlü ve zayıf yönlerini belirlemeye yardımcı olur. Bu sayede, VB Mapp kullanılarak oluşturulan kişiselleştirilmiş eğitim planları, her bireyin ihtiyaçlarına uygun hale getirilebilir.
Bununla birlikte, VB Mapp uygulaması, gelişimsel hedeflerin belirlenmesine olanak tanır. Eğitimciler, bu hedefleri net bir şekilde tanımlayarak, bireylerin ilerlemesini daha etkin bir şekilde izleyebilir. Ayrıca, bu değerlendirme aracı, bireylerin ilerlemelerini düzenli olarak takip etme imkanı sunar. Böylece, eğitim stratejileri gerektiğinde güncellenebilir ve en verimli öğrenme ortamı sağlanabilir.
Sonuç olarak, VB Mapp kullanımı, iletişim becerilerini geliştirmek ve sosyal etkileşimleri artırmak için etkili bir temel oluşturur. Eğitimcilerin ve ailelerin, bireylerin gelişim süreçlerine daha aktif bir şekilde katılmalarını sağlar. Tüm bu avantajlar, VB Mapp‘in eğitim alanındaki yerini pekiştirir ve bireylerin potansiyellerini gerçekleştirmelerine yardımcı olur.