Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), günümüze kadar yapılan araştırmaların ve incelemelerin sonucu olarak otizm; bireylerin başka bireylerle sosyalleşme durumunu etkileyen, buna bağlı olarak da sosyal etkileşim ve iletişim gibi konularda problem yaşanmasına neden olan tıbbi bir durumdur. Alanda yapılan birçok araştırma olmasına rağmen hâlâ otizmle ilgili cevaplanamayan sorular varlığını koruyor. Otizm uzun bir süre uzmanlarca kişilik bozukluğu ve duygusal anlamda bir yetersizlik olarak tanımlandı. Kanner 1943’te otizmle ilgili bütün bu düşüncelerin yerine otizmin ayrı bir grup olarak incelenmesini öne sürmüştür.
Amerika Birleşik Devletleri’nde yayınlanan ve uluslararası kabul gören hastalık durumları sınıflandırma sistemi olarak kabul gören DSM-IV; otizm spektrum bozukluğunun sosyal etkileşimde sorun, sözel veya sözel olmayan iletişimde sorun, sınırlı ya da tekrarlayıcı ilgi alanı ve davranışlarla kendini gösterdiğini ortaya koydu.
2013 tarihinde DSM tanı kitabı yenilendi ve DSM-V yayınlandı. Yapılan değişiklikler sonucunda Yaygın Gelişimsel Bozukluk yerine Otizm Spektrum Bozukluğu kullanılmaya başlandı.
İçindekiler
Otizm Farkındalık Günü Ne Zaman?
Her yıl 2 Nisan, Otizm Farkındalık Günüdür. Otizmli bireylerde mavi renk rahatlatıcı bir etki gösterdiği için Dünya Otizm Farkındalık Gününün rengi olarak mavi belirlenmiştir.
Otizm Belirtileri Nelerdir?
Otizm belirtileri doğum ve doğumdan 10 gün sonraki süreçte tespit edilememektedir. Fakat otizm belirtileri bebeklerde ve çocuklarda farklı dönemlerde farklı şekillerde görülebilmektedir. Bu dönemlerde görülen OSB belirtilerini daha detaylı bir şekilde aşağıda görebilirsiniz.
Bebeklerde Otizm Belirtileri Nelerdir?
Sağlıkla ve gelişimle ilgili yaşanan olumsuzlukların tedavisinde erken teşhis son derece önemlidir. Otizm Spektrum Bozukluğu belirtisi olan bebeklerin ve çocukların tespit edilebilmesi sürecinde bakım sağlayan bireylerin yani ailelerin rolü çok önemlidir. Bu sebeple ailelere otizm ile ilgili farkındalık kazandırılmalı ve aileler bilgilendirilmelidir. Bebeklerde otizm belirtileri ebeveynler tarafından oldukça çok merak edilen bir konudur. Gelin şimdi hep beraber bebeklerde otizm belirtilerine bir göz atalım.
- Bebeğin dünyaya geldiği an ve sonrasındaki 10 günlük dönemde otizm için net ve özel bir belirti yoktur.
- 4. ve 6. haftaya kadar olan süreçte ise bebeklerde nedensizce ağlama davranışı gözlemlenir.
- Normal gelişim gösteren bebeklerde 3 ve 4. aylarda bebek anne yüzüne tepki gösterir ve güler. Ancak bu dönemde bebeklerin annesinin yüzüne tepkisiz kalması bebeklerde otizm belirtileri arasındadır.
- 6. ve 7. aylara gelindiğinde de oyuncak gibi bebeklerin son derece ilgisini çeken materyallere karşı bir ilgisizlik vardır.
- 10. ve 12. aylık dönemde ise bu bebeklerde ağlama, bağırma, göz temasından kaçınma, sesli uyarana karşı tepkisizlik, konuşmada gerilik gibi davranışlar gözlemlenir.
- Bebeklerde 21. ve 24. aylarda derin uyuyamama, kaslarda gevşeklik, merak yoksunluğu gibi davranışlar açığa çıkar. Ayrıca bu aylarda bebekler çevrelerinde değişiklik yapılmasından endişe duyarlar ve bu sebeple çevrelerinde değişiklik yapılmasını istemezler.
Erken Çocukluk Dönemi Otizm Belirtileri
Yaşamın ilk 2 yılı bebeklerde otizm belirtisi yaşanmasına karşın aileler bu belirtilerin bir sorun olduğunu düşünmemektedir. Bebeğin büyümesi ve ilk çocukluk dönemine girmesinin ardından sosyal çevresinin genişlemesi ve okula başlamasıyla beraber çocuğun davranışlarının diğer çocuklardan farklı olduğu gözlemlenmektedir. Erken çocukluk döneminde otizm belirtileri şu şekildedir:
Sosyal alanda erken çocukluk döneminde otizm belirtileri:
- Çocuğa ismi ile seslenildiği zaman çocuk ismine herhangi bir tepki göstermez.
- Çocuğa gülümsemek gibi sözsüz bir iletişimde bulunulduğunda çocuğun gülümseme davranışına herhangi bir karşılık vermez.
- Akranlarıyla oyun oynama konusunda istekli değillerdir.
- Özellikle 4 yaşından sonra çocuklarda empati becerisinin gelişmesi beklenirken erken çocuklukta otizm belirtileri taşıyan çocuklarda empati becerisi gelişimi gözlemlenmez.
- Sembolik oyun ve taklide dayalı beceriler gelişim göstermez.
- İhtiyaçlarını ifade etmek dışında sosyal iletişim ve ilişki başlatmazlar.
Dil alanında erken çocukluk döneminde otizm belirtileri:
- Normal dil gelişimi gözlemlenen çocuklara oranla konuşmada gecikme yaşamaktadırlar.
- Herhangi bir anlam taşımayan kelimelerin ve seslerin kullanımını sıklıkla göstermektedirler.
- Aynı kelimeler ve aynı cümleler yineleyici bir biçimde tekrarlayarak konuşmaktadırlar.
- Sözel iletişim esnasında zamir kullanmaktan kaçınırlar.
Duyusal alanda erken çocukluk döneminde otizm belirtileri:
- Fiziksel temastan ve kendilerine dokunulmasından hoşlanmazlar. Temas durumunda gergin davranışlar sergilerler.
- Bazı kumaşların dokusundan rahatsızlık duyabilmektedirler.
- Maruz kaldıkları bazı seslere karşı tepkili davranışlar sergilemektedirler.
- Her yemeği yemek istemezler. Tek tip veya tek tür beslenme biçimini benimserler.
Yetişkinlikte Otizm Belirtileri Nelerdir?
Otizm Spektrum Bozukluğunun birçok farklı çeşidi vardır. Genellikle Otizm tanısına sahip bireyler yaşamının ilk 3 yılındaki yaşadığı belirtilerden tespit edilmektedir. Bazı otizm çeşitleri çocuk döneminde belirti göstermeyip yetişkinlik döneminde belirti göstermektedir. Yetişkinlik döneminde belirti gösteren otizm, çocuk dönemindeki belirtilerle benzerlik göstermektedir. Birlikte yetişkinlikte otizm belirtilerine bir göz atalım.
-
- Birey günlük faaliyetlerini yerine getirmekte zorlanır hatta bakımını karşılayabilmek için başkalarına ihtiyaç duyabilirler.
- Yetişkin, çevresinde bulunan diğer yetkinlerle sosyal iletişim kurma konusunda bir çaba göstermez. Ayrıca bu yetişkinlerde empati becerisi gelişmemiştir.
- Bireyin bir nesneye veya bir duruma takıntı boyutunda bağlı olması ve bağlı olduğu nesne veya durumla ilgili çevresindeki bireylerin değişiklik yapması karşısında üzüntü ve öfke gözlemlenen bireyler yetişkinlikte otizm belirtileri taşımaktadır.
Albatros Balıkesir Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezinden Otizm Danışmanlığı Alın
Balıkesir’de yaşıyorsanız ve Otizm Danışmanlığı almak istiyorsanız sizler de Balıkesir Özel Eğitim Kurumları arasında yer alan Albatros Balıkesir Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezine başvurabilir ve Balıkesir Otizm Danışmanlığı Hizmetinden yararlanabilirsiniz. Albatros ile ilgili daha fazla bilgi almak için kurumumuzu Instagram üzerinden takip edebilirsiniz.