Disleksi olan çocuğun özellikleri nelerdir sorusunun cevabını bilmek çocuk açısından birçok öneme sahiptir. Disleksi olan çocuğun özelliklerinin bilinmesi disleksisi olan çocukların tespitinde ve ilerleyen süreçte bu çocuklara sunulan eğitimde yöntem ve tekniklerin belirlenmesinde son derece önemlidir. Bilinmesi bu denli mühim olan disleksi olan çocuğun özelliklerini aktarmadan önce disleksinin  ne demek olduğuna ve disleksi tiplerine bir göz atalım.

Disleksi Nedir? 

Özgül öğrenme güçlüğü kültürel ve çevresel yetersizliklere bağlı olmaksızın görme ve işitmede yetersizlik yaşanması; duygusal anlamda problem yaşanması ve bunlara ilaveten sözel dil, düşünme, görsel algı ve bellek süreçlerinde yetersizlik yaşanmasıdır. Özgül öğrenme bozukluğu merkezi sinir sisteminde yaşanan bozukluk sonucunda konuşma, okuma, yazma, dinleme ve matematik becerilerinde problem yaşanmasına sebep bir güçlüktür. 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu güçlüklerden birisi olan disleksi, bireyin okumayı öğrenememesi veya okumayı akıcı ve doğru bir şekilde gerçekleştirememesi olarak tanımlanan okuma bozukluğudur. Disleksi bireyin dikkat ve hafızasını da olumsuz yönde etkilemektedir.  Boder, gelişimsel okuma bozukluğu olarak da adlandırılan disleksi yaşayan çocukları 3 gruba ayırmıştır.

  • İşitsel disleksisi olan çocuklar: İşitsel disleksi olan çocuklarda işitsel kavrama becerileri oldukça zayıftır. Aynı zamanda sözel dili anlama becerisinde de zorluk çekmektedirler.
  • Görsel disleksisi olan çocuklar: Görsel disleksi olan çocuklarda görselleri kavrama ve görselleri okuma becerisi zayıftır. Bu çocuklar harflerin sırasını karıştırma gibi harf ve sembollerin görsel-mekansal analizini yapma konusunda sıkıntı yaşarlar. 
  • Karma disleksisi olan çocuklar: Karma disleksi olan çocuklarda hem görsel hem de işitsel kavramların anlaşılması konusunda zorluklar yaşanmaktadır. 

Boder’ın yapmış olduğu ayrımın dışında kabul gören 6 farklı disleksi tipi bulunmaktadır. 

Disleksi Tipleri Nelerdir?

Dilseksi ilk belirtilerini çocuk 1-2 yaşlarındayken verir. Yaşanan semptomlar bireyin yaşına ve bireye göre değişiklik gösteren disleksinin 6 tipi vardır. Bu tipler:

  • Travma Disleksi: Bireyin veya çocuğun yaşamış olduğu bir travma sonucunda beyninde hasar meydana gelmesi ve buna bağlı olarak dilin işlenmesi süresinde sorun yaşanmasıdır.  
  • Fonolojik Disleksi: Birey veya çocuk bildiği kelimeleri okumakta sıkıntı çekmezler. Ancak bilmedikleri kelimeleri veya herhangi bir anlamı olmayan kelimeleri okurken zorluk yaşamaktadırlar. . 
  • Yüzeysel Disleksi: Birey veya çocuk kelimeleri ve sesleri hatırda tutmada ve ezberlemede sorun yaşar. Yaşanan bu durum bireyin veya çocuğun okuma hızına da yansımaktadır. 
  • Görsel Disleksi: Bireyin veya çocuğun beyninin gördüklerini tam olarak algılayamaması sonucunda okuma ve hatırlamada sıkıntı yaşamasıdır. 
  • Birincil Disleksi: Daha çok kalıtsal kaynaklı olduğu belirtilen birincil disleksi, birey veya çocuğun okuma, matematik ve heceleme gibi becerileri gerçekleştirmede sorun yaşaması olarak tanımlanmaktadır.
  • İkincil Disleksi: Fetüsün anne karnındayken yeterli beslenememesi veya enfeksiyonlarla karşılaşması sonucunda yaşanan nörolojik bozukluğa bağlı olarak disleksi yaşamasıdır. 

Disleksi olan çocuğun özellikleri

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hem ailenin hem de eğitimcilerin disleksi olan çocuğun özelliklerini bilmesi erken tanılama ve çocuğa uygun öğrenme ortamı sunulması açısından önem taşımaktadır. Disleksi çocuğun ilk seslerini çıkardığı dönemden (1-2 yaş) itibaren belirti vermesine karşın belirgin olarak tespit edilmesi ilkokul çağına denk gelmektedir. Bu denli önemli olan disleksi olan çocuğun özelliklerini maddeler halinde inceleyelim: 

  • Kelimeleri tersten okurlar. 
  • Okuma esnasında heceler ve sesler arasında duraksama yaşarlar. 
  • Karşılaştıkları veya okumaya çalıştıkları kelimelerdeki hece ve sesleri birbirine karıştırırlar. 
  • Birbirine benzeyen harfler ve sayıları birbirine karıştırırlar. 
  • Noktalı ve noktasız harfleri birbirine karıştırırlar. 
  • Okuma esnasında çok çabuk dikkatleri dağılır ve okuduklarını anlamazlar. 
  • Normal gelişim gösteren akranlarına kıyasla fiziksel aktivitelere uyum sağlamakta zorlanırlar. 
  • Konsantrasyon gerektiren işleri gerçekleştirirken zayıf dikkate bağlı olarak eylemi gerçekleştirmede başarılı olamazlar.
  • Anal dönemde olmasına rağmen tuvalet eğitimini edinme konusunda gecikme yaşarlar. 
  • İnce motor becerilerinin yeteri olgunluğa gelmesi ve yaşantı sunulmasına rağmen ayakkabı bağcıklarını bağlama ve düğme ilikleme gibi becerileri gerçekleştirmede sorun yaşarlar.
  • Yeme araç gereçleri olan çatal-bıçak-kaşık kullanımında sıkıntı yaşarlar. 
  • Ninni gibi metinlerde olan kafiyeleri anlamakta güçlük çekerler. 
  • Okuma etkinliklerine katılma hususunda çekingenlik gösterirler.
  • Anlaşılmaz ve kötü bir el yazısına sahiptirler. 
  • Tarih, şifre ve isimleri hafızalarında tutma ve hatırlama konusunda sıkıntı yaşarlar.
  • Stres ve sıkıntı durumlarıyla baş etmekte zorlanırlar ve bu durumlardan kolayca etkilenirler.
  • Katı ve aşılması zor sınırlara sahiptirler. 
  • Hata durumlarına normalden daha fazla tepki gösterirler. 
  • Olayları oluş sırasına göre anlatmada zorlanırlar.
  • Okurken kelimeleri bulanık veya karışık gördüklerini ifade ederler. 
  • Bazı konularda bilgi sahibi olmalarına karşın bu bilgileri yazıya aktaramazlar.

Albatros Balıkesir Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezinden Disleksi Danışmanlığı Alın

Balıkesir’de ikamet ediyorsanız, Disleksi hakkında bilgi edinmek ve danışmanlık hizmetinden yararlanmak istiyorsanız sizleri Balıkesir Eğitim Kurumları içerisinde yer alan Albatros Balıkesir Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi ile iletişime geçip Balıkesir Disleksi Danışmanlığı Hizmetinden yararlanabilirsiniz. Kurumumuz ile ilgili daha detaylı bilgi edinmek için internet sitemize ve Instagram adresimize göz atabilirsiniz.